Tụt núm vú có thể xảy ra ở cả nam và nữ, thường bị bỏ qua do không gây nguy hại sức khỏe trực tiếp. Tuy nhiên, tình trạng tụt núm vú có thể là dấu hiệu của những bất thường tiềm ẩn. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai và đang cho con bú, hiện tượng này cần được chú ý để đảm bảo sức khỏe và chức năng tuyến vú.
Tụt núm vú là gì?
Tụt núm vú là tình trạng núm vú bị kéo vào trong thay vì nhô ra ngoài như bình thường. Hiện tượng này còn được gọi là núm vú đảo ngược, co rút hoặc lộn núm vú. Tình trạng tụt núm vú có thể bẩm sinh hoặc do các yếu tố khác như bệnh lý, chấn thương, hoặc viêm nhiễm ở vùng mô phía sau núm vú. Viêm hoặc hình thành sẹo ở mô dưới núm vú có thể gây ra hiện tượng tụt núm vú.
Tụt núm vú có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, đôi khi từ khi ngực bắt đầu phát triển. Tình trạng này thường là bẩm sinh, chiếm khoảng 10% ở phụ nữ. Người bị tụt núm vú có thể gặp tình trạng một phần hoặc toàn bộ, ở một bên hoặc cả hai bên ngực. Núm vú có thể tụt hẳn vào trong hoặc thay đổi, lúc tụt lúc không.
Để kiểm tra tình trạng này, bạn có thể thực hiện “bài kiểm tra kẹp.” Dùng ngón cái và ngón trỏ giữ ngực, sau đó nhấn nhẹ khoảng 2,5 cm phía sau núm vú. Nếu núm vú nhô ra ngoài, đó là bình thường. Nếu núm vú co lại hoặc biến mất, bạn có dấu hiệu bị tụt núm vú.
Nguyên nhân dẫn đến núm vú bị tụt?
Tụt núm vú có thể xảy ra từ khi sinh ra hoặc phát triển sau này. Trong một số trường hợp, tụt núm vú là dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh lý.
Các nguyên nhân phổ biến gây tụt núm vú:
- Nhiễm trùng tuyến vú hoặc viêm vú, dẫn đến co kéo mô.
- Áp xe dưới quầng vú, gây tụt núm vú do sưng viêm.
- Biến chứng hậu phẫu thuật vú, ảnh hưởng cấu trúc mô mềm.
- Ung thư vú, có thể gây tụt núm vú do khối u phát triển.
- Giãn ống tiết sữa, gây sự giãn nở bất thường của ống dẫn sữa trong mô vú.
Cách khắc phục núm vú bị tụt
Điều trị tại nhà
Bạn có thể áp dụng kỹ thuật Hoffman để khắc phục tình trạng núm vú tụt tại nhà. Đây là một bài tập thủ công giúp đưa núm vú ra ngoài. Các bước thực hiện như sau:
- Tiến hành tương tự với bên vú còn lại.
- Đặt hai ngón tay cái vào hai bên gốc của núm vú.
- Nhấn nhẹ hai ngón tay vào mô vú và từ từ tách xa khỏi gốc núm vú.
Bài tập nên thực hiện mỗi bên vú trong 5 phút, 2 lần/ngày. Điều này có thể giúp núm vú hướng ra ngoài. Nếu cần thiết, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn thêm về kỹ thuật này.
Lưu ý: Không nên thực hiện động tác này liên tục ở phụ nữ mang thai vì có thể kích thích cơn co tử cung, dẫn đến nguy cơ sinh non, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Sử dụng dụng cụ hút
Dụng cụ hút chân không là giải pháp không xâm lấn để kéo núm vú ra ngoài. Có nhiều loại dụng cụ hút trên thị trường. Bạn nên chọn mua từ các cơ sở uy tín và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng.
Vì vùng đầu núm vú rất nhạy cảm, việc sử dụng không đúng cách hoặc quá thường xuyên có thể gây đau. Đây chỉ là phương pháp hỗ trợ và cần thời gian dài để cải thiện tình trạng núm vú tụt.
Phẫu thuật thẩm mỹ
Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ thẩm mỹ có thể sử dụng chỉ sinh học để cố định núm vú nhô ra. Đồng thời, loại bỏ tổ chức mô xơ nếu có để đạt hiệu quả tốt nhất. Phẫu thuật thẩm mỹ núm vú có thể bảo tồn cảm giác, tránh sẹo, và duy trì hoạt động bình thường của tuyến sữa. Quá trình này không ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa và giấu sẹo một cách khéo léo.
Tại Bác sĩ Vũ Sơn, phẫu thuật được thực hiện không đau và không cần uống thuốc hay thay băng cắt chỉ. Bác sĩ có thể gây tê tại chỗ hoặc gây mê tùy nhu cầu khách hàng, và kết quả đạt được ngay sau phẫu thuật. Bạn có thể quay lại làm việc và sinh hoạt bình thường trong ngày.
Quy trình phẫu thuật núm vú bị tụt tại Bác sĩ Vũ Sơn
Phẫu thuật núm vú tụt là quy trình đơn giản, kéo dài từ 30-120 phút, tùy vào mức độ tụt núm vú. Quy trình phẫu thuật bao gồm các bước sau:
Chuẩn bị trước phẫu thuật
Để giảm nguy cơ biến chứng trong và sau phẫu thuật, các bác sĩ thường đưa ra những khuyến cáo sau:
Sử dụng rượu, ma túy, chỉ số BMI cao, và hút thuốc đều làm tăng nguy cơ biến chứng. Bệnh nhân được khuyên ngừng sử dụng tất cả các sản phẩm chứa nicotine ít nhất 6 tuần trước phẫu thuật. Việc hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và chậm quá trình lành vết thương.
Bệnh nhân nên ngừng các loại thuốc sau ít nhất 2 tuần trước phẫu thuật để giảm nguy cơ chảy máu, bầm tím hoặc tụ máu:
- Aspirin: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), có tác dụng giảm đau, hạ sốt, và chống viêm.
- St John’s Wort: Loại thảo dược an thần, dùng trong điều trị viêm xơ, đau thần kinh tọa, và lo lắng.
- Chế phẩm multivitamin: Sản phẩm bổ sung chứa nhiều loại vitamin, có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu.
- Thuốc chứa gừng, bạch quả, tỏi, và dầu gan cá tuyết: Những thành phần này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu sau phẫu thuật.
Thực hiện phẫu thuật tụt núm vú
Gây tê:
Phẫu thuật tụt núm vú được thực hiện dưới gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân. Quyết định phương pháp gây tê sẽ dựa trên tình trạng cụ thể và mong muốn của bệnh nhân, sau khi bác sĩ tư vấn chi tiết.
Rạch vết mổ:
Bác sĩ phẫu thuật rạch một đường nhỏ ở gốc núm vú để tiếp cận các ống dẫn sữa. Phương pháp rạch khác nhau sẽ được lựa chọn tùy vào mức độ tụt núm vú, bao gồm:
- Tụt núm vú mức độ nhẹ đến trung bình.
- Tụt núm vú ở mức độ trung bình đến nặng.
Sau khi kéo giãn hoặc cắt ống dẫn sữa, bác sĩ khâu cố định núm vú ở vị trí nhô ra mới.
Đóng vết mổ:
Vết mổ sẽ được khâu lại và bảo vệ bằng băng dán chuyên dụng để tránh nhiễm trùng.
Sau phẫu thuật:
Sau phẫu thuật, bệnh nhân được đưa về phòng hồi sức và có thể về nhà trong ngày. Quá trình hồi phục nhanh nếu không có biến chứng xảy ra.
Chăm sóc hậu phẫu thuật núm vú bị tụt
Bác sĩ sẽ đưa ra hướng dẫn chăm sóc cụ thể sau phẫu thuật tụt đầu núm vú, bao gồm:
Tái khám
Việc tái khám thường được tiến hành trong vòng 1-2 tuần sau phẫu thuật. Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng núm vú, tháo chỉ khâu, và đánh giá nguy cơ biến chứng. Sau đó, bác sĩ sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quá trình hồi phục.
Thời gian nghỉ làm
Thời gian nghỉ làm tùy thuộc vào tính chất công việc. Nếu công việc đòi hỏi vận động thể chất nhiều, người bệnh cần nghỉ ít nhất một tuần. Đối với công việc nhẹ nhàng hơn, người bệnh có thể quay lại sau 3-5 ngày.
Tập thể dục thể thao
Người bệnh cần nghỉ ngơi hợp lý, tuy nhiên không nên nằm yên cả ngày. Nên đi bộ nhẹ nhàng để tăng lưu thông máu và giảm nguy cơ huyết khối. Các mốc thời gian tập luyện như sau:
- Tuần 1-2: Tránh tất cả các môn thể thao, kể cả các bài tập nhẹ. Việc này giúp hạn chế sưng và thúc đẩy quá trình phục hồi.
- Tuần 2-3: Có thể thực hiện các bài tập nhẹ như đạp xe, không đòi hỏi chuyển động mạnh.
- Sau tuần 3: Có thể trở lại các hoạt động thể thao bình thường.
Lái xe
Sau phẫu thuật, người bệnh không thể tự lái xe ngay. Do đó, cần sắp xếp người thân đưa về nhà.
Giám sát
Người bệnh nên được giám sát trong 24 giờ đầu tiên sau phẫu thuật. Điều này giúp kiểm soát các phản ứng phụ có thể xảy ra do thuốc mê hoặc thuốc giảm đau.
Ngủ và nghỉ ngơi
Sử dụng nhiều gối kê cao giúp người bệnh thoải mái hơn khi ngủ sau phẫu thuật. Nên nằm ngửa với góc nghiêng 25°-45° trong vài ngày đầu để giảm sưng và bầm tím, hỗ trợ quá trình phục hồi.
Chế độ ăn kiêng
Duy trì chế độ ăn lành mạnh và cân bằng giúp tăng tốc quá trình hồi phục. Nên ăn nhiều protein, ít muối và đường, kết hợp với trái cây, rau củ tươi và uống nhiều nước. Hạn chế thực phẩm chứa caffeine và muối cao.
Chăm sóc vết thương
Bác sĩ có thể khuyến nghị các biện pháp hỗ trợ lành vết thương. Massage nhẹ nhàng có thể thúc đẩy quá trình hồi phục, nhưng chỉ nên thực hiện sau khi vết mổ đã lành hoàn toàn. Sử dụng tấm, gel, hoặc kem silicon giúp giảm thiểu sẹo, áp dụng trong vòng 6-12 tháng sau phẫu thuật. Tránh để vết sẹo tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp và luôn sử dụng kem chống nắng để bảo vệ vùng da đang lành.
Núm vú bị tụt vào trong phải xử lý như thế nào?
Đối với trường hợp tụt núm vú nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà:
Kỹ thuật Hoffman:
Đây là bài tập tự điều trị tụt núm vú tại nhà bằng cách sử dụng tay. Các bước thực hiện bao gồm:
- Đặt hai ngón tay cái vào hai bên gốc núm vú của một bên ngực.
- Nhấn mạnh hai ngón tay vào mô vú và nhẹ nhàng kéo ra xa khỏi gốc núm vú.
- Thực hiện quy trình tương tự với bên ngực còn lại. Bài tập này nên thực hiện 5 phút mỗi lần và 2 lần mỗi ngày. Kỹ thuật này sẽ giúp núm vú hướng ra ngoài thường xuyên hơn. Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn chi tiết.
Massage đầu vú:
Massage đầu vú là phương pháp phổ biến giúp khắc phục tụt núm vú. Sau khi tắm, hãy dùng một tay nâng bầu vú, tay còn lại sử dụng một ít tinh dầu dừa, massage theo vòng tròn từ ngoài vào trong đến khi núm vú nhô ra.
Thực hiện massage trong khoảng 5-7 phút hoặc đến khi núm vú giữ được trạng thái cương cứng. Nên thực hiện phương pháp này 2-3 lần mỗi tuần để đạt hiệu quả tối ưu.
Sử dụng cốc giác hút:
Bạn có thể dùng một cốc rượu nhỏ làm ống giác để hút núm vú ra, mỗi lần hút khoảng 20 phút và thực hiện hai lần mỗi ngày.
Sử dụng máy hút núm vú:
Máy hút núm vú là một công cụ hỗ trợ hiệu quả để hút núm vú ra ngoài. Sau khi hút, bạn có thể dùng ngón tay cái, trỏ và giữa để kéo núm vú ra, đồng thời tiến hành massage và vệ sinh đầu vú như hướng dẫn.
Nên mua máy tại các cơ sở uy tín và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Vì vùng núm vú rất nhạy cảm, việc sử dụng sai cách có thể gây đau hoặc tổn thương. Máy hút chỉ là công cụ hỗ trợ và cần thời gian để đạt kết quả cải thiện núm vú.
Nếu tình trạng nhẹ xuất hiện khi mang thai, từ tháng thứ 7 trở đi, bạn có thể kéo nhẹ núm vú khi tắm bằng nước lạnh. Tuyệt đối không kích thích mạnh núm vú vì có thể gây nguy cơ sinh non.
Tụt núm vú có nguy hiểm không?
Tụt núm vú bẩm sinh thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ mong muốn điều trị vì lý do thẩm mỹ hoặc khó khăn trong việc cho con bú.
Khi núm vú đột ngột bị tụt hoặc chỉ tụt một bên, kèm theo các triệu chứng sau, cần thăm khám bác sĩ:
- Núm vú tiết dịch bất thường như sữa, dịch vàng, xám hoặc có máu.
- Tự phát hiện khối u trong vùng vú.
- Nổi hạch ở vùng cổ, nách, hoặc bẹn.
- Loét hoặc tổn thương ở núm vú.
- Đau tức vùng vú hoặc cảm giác khó chịu kéo dài.
- Sốt kéo dài không xác định được nguyên nhân.
- Thay đổi bất thường về kích thước, hình dạng của vú.
Tụt núm vú bẩm sinh xảy ra ở khoảng 10% phụ nữ và thường lành tính. Tuy nhiên, tình trạng này có thể gây khó khăn khi cho con bú và ảnh hưởng thẩm mỹ. Đối với tình trạng tụt núm vú một bên mới xuất hiện, cần khám sớm để xác định nguyên nhân chính xác. Hy vọng qua bài viết, các chị em hiểu rõ hơn về tình trạng và các triệu chứng liên quan. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.
