Bệnh lậu là một cái tên khiến nhiều người lo sợ. Giữa lúc đời sống tình dục ngày càng cởi mở, căn bệnh này cũng có xu hướng gia tăng, mang đến những triệu chứng khó chịu và tiềm ẩn biến chứng nghiêm trọng. Bạn có đang băn khoăn bệnh lậu là gì, lây lan như thế nào, hay liệu nó có thể chữa khỏi được không? Trong bài viết này, Bác sĩ Vũ Sơn sẽ cùng bạn lật mở nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và làm thế nào để phòng tránh căn bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến này.
Bệnh lậu là gì?
Đây là bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI) do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra, ảnh hưởng đến niệu đạo, cổ tử cung, hậu môn, hoặc họng. Bệnh phổ biến ở cả nam và nữ, đặc biệt ở độ tuổi 15-24.
Đây là căn bệnh chủ yếu lây lan thông qua việc quan hệ tình dục thiếu an toàn. Điều đáng lo ngại là, ở nhiều trường hợp (đặc biệt là nữ giới), bệnh lậu có thể không có triệu chứng rõ ràng (hoặc triệu chứng rất nhẹ), khiến người bệnh vô tình lây truyền cho người khác mà không hay biết.
Sau khi đã hiểu hơn về bệnh lậu là bệnh gì, việc biết được nguồn gốc gây bệnh không chỉ giúp bạn ngăn chặn mầm bệnh mà còn là cách tốt nhất để bảo vệ chính mình và người thân. Cùng xem vi khuẩn bệnh lậu lây truyền như thế nào?
Nguyên nhân gây bệnh lậu
Nguyên nhân bắt nguồn chủ yếu từ vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae, một loại vi khuẩn gram âm phát triển trong môi trường ẩm ướt như niêm mạc sinh dục, hậu môn, họng hoặc mắt.
Quan hệ tình dục không an toàn
Đây là con đường lây nhiễm chính, chiếm tới 90% các ca mắc bệnh lậu. Không dùng bao cao su khi quan hệ (qua âm đạo, hậu môn, miệng) với người bị lậu sẽ dễ dàng nhiễm vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae.
Đặc biệt, quan hệ qua miệng có thể gây lậu ở họng, thường khó phát hiện do triệu chứng không rõ ràng. Nguy cơ lây nhiễm tăng cao nếu đối tác đã nhiễm bệnh trong 2-7 ngày trước đó, thời điểm vi khuẩn hoạt động mạnh nhất.
Tiếp xúc với dịch tiết chứa vi khuẩn gây bệnh
Vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae tồn tại trong dịch mủ, dịch âm đạo hoặc tinh dịch của người bệnh. Tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết này, như qua tay hoặc vật dụng dính dịch (hiếm gặp), có thể dẫn đến lây nhiễm.
Ví dụ, chạm vào vùng sinh dục nhiễm bệnh rồi đưa tay lên mắt có thể gây viêm kết mạc lậu. Tuy nhiên, vi khuẩn lậu không sống lâu ngoài cơ thể, nên lây qua tiếp xúc gián tiếp rất hiếm.
Những yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:
- Quan hệ với nhiều bạn tình: Người có nhiều hơn một bạn tình trong vòng 6 tháng có nguy cơ nhiễm lậu cao gấp 3-5 lần so với người chung thủy một bạn tình.
- Không sử dụng bao cao su: Quan hệ không bảo vệ làm tăng nguy cơ lây nhiễm lên 80-90% trong một lần tiếp xúc với người bệnh.
- Nhiễm các bệnh STI khác: Người nhiễm HIV hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (như chlamydia, giang mai) có hệ miễn dịch yếu, tăng nguy cơ mắc lậu.
- Lối sống nguy cơ cao: Sử dụng ma túy hoặc rượu bia làm giảm nhận thức, dẫn đến hành vi tình dục không an toàn.
Lây truyền từ mẹ sang con
Phụ nữ mang thai nhiễm lậu có thể truyền vi khuẩn cho trẻ trong quá trình sinh thường, đặc biệt khi trẻ tiếp xúc với dịch âm đạo chứa Neisseria gonorrhoeae. Điều này thường gây viêm kết mạc lậu ở trẻ sơ sinh, xuất hiện trong 2-5 ngày sau sinh, với triệu chứng mắt đỏ, chảy mủ. Nếu không điều trị, trẻ có nguy cơ mù lòa hoặc nhiễm trùng toàn thân. Mẹ bầu cần xét nghiệm lậu trước khi sinh để giảm nguy cơ lây truyền.
Liệu những cơn đau rát khi đi tiểu hay dịch tiết bất thường có phải là dấu hiệu của bệnh lậu? Việc nhận diện sớm các triệu chứng, dù là nam giới hay nữ giới, sẽ là lá chắn giúp bạn ngăn ngừa sự phát triển của bệnh.
Các dấu hiệu nhận biết bệnh lậu
Các dấu hiệu của bệnh lậu khác nhau giữa nam và nữ, nhưng thường xuất hiện trong 2-7 ngày sau khi nhiễm. Tuy nhiên, 50% nữ và 10% nam giới có thể không có triệu chứng.
Triệu chứng nam giới mắc bệnh lậu
Ở nam giới, bệnh lậu thường biểu hiện khá rõ ràng, với cảm giác tiểu buốt, tiểu rát, chảy mủ,… Các dấu hiệu này thường xuất hiện sớm, giúp nam giới dễ nhận biết hơn nữ giới.
- Tiểu buốt, tiểu rắt: Cảm giác nóng rát khi tiểu, tiểu nhiều lần.
- Chảy mủ: Dịch mủ màu trắng hoặc vàng xanh từ dương vật, xuất hiện sau 2-5 ngày.
- Đau tinh hoàn: Sưng hoặc đau ở tinh hoàn, hiếm gặp nhưng nghiêm trọng.
Triệu chứng nữ giới mắc bệnh lậu
Trái lại, ở nữ giới, bệnh lại diễn tiến âm thầm, dễ bị nhầm với viêm nhiễm phụ khoa thông thường. Sự chủ quan trong giai đoạn này có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
- Khí hư bất thường: Dịch âm đạo màu vàng, mùi hôi, hoặc có máu.
- Đau bụng dưới: Cảm giác đau âm ỉ hoặc quặn thắt, cơn đau có thể tăng lên khi quan hệ tình dục.
- Tiểu buốt: Tương tự nam giới, nhưng dễ nhầm với nhiễm trùng tiết niệu.
Bệnh lậu không chừa một ai, nhưng nguy cơ tập trung ở nhóm có hành vi tình dục phức tạp, không dùng bao cao su, hoặc có tiền sử STI. Việc nhận diện rõ nhóm đối tượng nguy cơ này là chìa khóa để triển khai các biện pháp phòng tránh và xét nghiệm chủ động.
Đối tượng dễ có nguy cơ mắc bệnh lậu
Đối tượng nguy cơ mắc bệnh lậu thường có lối sống hoặc hoàn cảnh cụ thể làm tăng khả năng nhiễm bệnh.
- Người trẻ 15-24 tuổi: Hoạt động tình dục tích cực, ít sử dụng biện pháp bảo vệ.
- Người có nhiều bạn tình: Quan hệ với nhiều đối tác làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
- Không dùng bao cao su: Quan hệ không an toàn tăng nguy cơ 80-90%.
- Người nhiễm bệnh khác: Nhiễm HIV hoặc STI khác làm hệ miễn dịch yếu.
- Phụ nữ mang thai: Có thể lây bệnh cho con nếu không điều trị.
Bác sĩ Vũ Sơn khuyên nhóm nguy cơ cao nên khám định kỳ 6-12 tháng/lần để phát hiện sớm.
Một trong những câu hỏi khiến nhiều người lo lắng là liệu bệnh lậu có thể chữa khỏi hoàn toàn hay không? Việc tự ý dùng thuốc hay điều trị không dứt điểm có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc và bệnh tái phát nhiều lần.
Bệnh lậu có chữa khỏi được không?
Bệnh lậu có chữa khỏi được không? Câu trả lời là có, với tỷ lệ chữa khỏi 95-99% nếu điều trị sớm và đúng cách. Dưới đây là các phương pháp điều trị lậu hiệu quả:
Cách chữa bệnh lậu cho người trưởng thành
- Điều trị bệnh lậu bằng thuốc: Kháng sinh như Ceftriaxone (250mg, tiêm bắp một liều) kết hợp Azithromycin (1g, uống một liều) là lựa chọn phổ biến, hiệu quả sau 7-10 ngày. Cần theo dõi kháng thuốc do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae ngày càng kháng kháng sinh.
- Điều trị bệnh lậu bằng kỹ thuật phục hồi gen DHA: Công nghệ DHA dùng nhiệt điện trường phá hủy DNA vi khuẩn, tăng hiệu quả điều trị, đặc biệt với lậu mãn tính hoặc kháng thuốc, đạt tỷ lệ thành công 90%. Phương pháp này cần thực hiện tại các bệnh viện lớn và bác sĩ chuyên môn.
Chữa bệnh lậu cho bạn tình
Đối tác tình dục của người bệnh cần được xét nghiệm và điều trị đồng thời để tránh tái nhiễm. Liệu trình tương tự người bệnh: Ceftriaxone 250mg tiêm + Azithromycin 1g uống. Điều trị cả hai giúp giảm nguy cơ lây nhiễm chéo 95%.
Chữa bệnh lậu cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh nhiễm lậu từ mẹ (thường qua đường sinh thường) cần dùng Ceftriaxone (25-50mg/kg, tiêm tĩnh mạch) trong 7 ngày để trị viêm kết mạc lậu hoặc nhiễm trùng toàn thân. Mẹ cần điều trị đồng thời để tránh tái lây.
Cả bệnh lậu và sùi mào gà đều là những bệnh xã hội phổ biến và đáng lo ngại. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của mỗi bệnh lại khác nhau, so sánh hai bệnh giúp hiểu rõ hơn để có hướng phòng tránh phù hợp.
Bệnh lậu và sùi mào gà bệnh nào nguy hiểm hơn?
Cả hai đều là bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhưng mức độ nguy hiểm khác nhau:
- Bệnh lậu: Do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae, gây viêm vùng chậu, vô sinh (10-20% nữ giới không điều trị), viêm mào tinh hoàn hoặc nhiễm trùng huyết nếu lan tỏa. Bệnh có thể được điều trị nhờ sử dụng thuốc kháng sinh đặc hiệu.
- Sùi mào gà: Do virus HPV, gây mụn cóc sinh dục, nguy cơ ung thư cổ tử cung, hậu môn (đặc biệt với chủng HPV 16, 18). Không chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
So sánh mức độ nguy hiểm:
- Tốc độ gây biến chứng: Bệnh lậu nguy hiểm hơn trong ngắn hạn vì vi khuẩn phát triển nhanh, gây viêm vùng chậu hoặc nhiễm trùng huyết chỉ sau vài tuần nếu không điều trị. Sùi mào gà tiến triển chậm hơn, với các biến chứng ung thư thường xuất hiện sau nhiều năm.
- Tác động lâu dài: Sùi mào gà nguy hiểm hơn về lâu dài do liên quan đến ung thư (cổ tử cung, hậu môn, vòm họng), đặc biệt với chủng HPV 16, 18, có tỷ lệ tử vong cao nếu ung thư không được phát hiện sớm. Lậu hiếm khi gây biến chứng mãn tính nếu được điều trị kịp thời.
- Khả năng chữa trị: Lậu có lợi thế hơn vì có thể chữa khỏi hoàn toàn bằng kháng sinh, trong khi sùi mào gà chỉ kiểm soát triệu chứng, không loại bỏ được virus.
Phòng ngừa chính là biện pháp tốt nhất để tránh khỏi bệnh lậu. Hãy nhớ những quy tắc vàng cực đơn giản sau đây, để bảo vệ mình khỏi căn bệnh lây nhiễm này nhé!
Biện pháp phòng ngừa bệnh lậu
Biện pháp phòng ngừa bệnh lậu giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
- Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su đúng cách, giảm nguy cơ lây nhiễm 90%.
- Chung thủy một bạn tình: Quan hệ với một đối tác không nhiễm bệnh.
- Khám định kỳ: Xét nghiệm STI 6-12 tháng/lần, đặc biệt với nhóm nguy cơ cao.
- Vệ sinh cá nhân: Rửa sạch vùng kín trước và sau quan hệ, tránh dùng chung đồ cá nhân.
- Phụ nữ mang thai: Khám và điều trị lậu trước sinh để bảo vệ trẻ.
Bệnh lậu là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát. Với tỷ lệ chữa khỏi đạt tới 95–99% nếu phát hiện sớm, việc điều trị bằng kháng sinh hoặc các kỹ thuật tiên tiến như DHA mang lại hiệu quả cao. Đừng để nỗi lo bệnh lậu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe sinh sản của bạn. Hãy chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa và liên hệ ngay với Bác sĩ Vũ Sơn để được tư vấn chi tiết về các lo lắng liên quan đến sức khỏe nhé!
